Edelherten fotograferen in de bronsttijd

Roedels van herten

In de zomer en winter vormen de herten groepen welke roedels genoemd worden. De volwassen mannelijke dieren vormen, afzonderlijk van de hinden, gescheiden roedels. De vrouwtjes (welke we hinden noemen) en onvolwassen dieren van beide geslachten vormen aparte roedels.

Een hinderoedel wordt geleid door een dominant vrouwtje met jong (kalf). Zij loopt voorop en wordt in kritieke situaties altijd gevolgd. Wanneer zij haar kalf verliest, dan zal een andere hinde met kalf, haar plaats innemen.

De volwassen mannelijke dieren vormen afzonderlijke en van de hinden ruimtelijk gescheiden roedels. In de herfst wanneer de paringstijd aanbreekt (bronsttijd genaamd) vallen de mannelijke roedels uiteen en zoeken de herten de roedels met hinden op om deze op te eisen. Minder sterke mannetjes herten leiden dan een vaak zwervend bestaan.

Maar waar en hoe vind je dan Edelherten tijdens de bronsttijd?

Je kunt uiteraard zelf op zoek naar Edelherten, hoewel dit niet eenvoudig is in Nederland sinds je niet meer mag struinen op de Veluwe en andere gebieden ook veelal zijn afgesloten om rustgebieden voor het wild te creëren.

Edelherten laten sporen achter zoals uitwerpselen welke nog het meest lijken op evengrote langwerpige dropjes van ongeveer 3 centimeter lang. Soms kun je 'veegsporen' vinden van het vegen van het gewei in nazomer. Dit zijn vrij diepe krabsporen in bomen die behoorlijk hoog kunnen reiken. Daarnaast maken ze veelvuldig gebruik van zelfgemaakte wildpaden welke je kunt gebruiken ze te spotten. De beste tijd hiervoor is uiteraard ‘s morgens vroeg of gedurende schemer op de rand van het bos waar de edelherten graag grazen.

In de bronsttijd kun je ook op het geluid van de burlende edelherten af gaan. Dit onmiskenbaar zware geluid draagt soms kilometers ver en geeft menigeen kippenvel op de armen.

Wildobservatie posten

Een andere mogelijkheid is je tussen de menigte fotografen te voegen in het Park de Hoge Veluwe gedurende de bronsttijd in de maand september. Er zijn in het park enkele wildobservatie posten te vinden. De bekendste daarvan is de Wildbaanweg, waar zich in de bronsttijd enkele honderden fotografen verzamelen.

Zorg dat je in de namiddag vanaf een uur of vier op pad gaat in het park en bezoek één van de drie veldjes. Het is nooit zeker waar de edelherten het best te fotograferen zullen zijn dus meerdere keren op pad gaan gedurende de bronsttijd, is een must. Door social media en andere moderne communicatiemiddelen is het wel steeds eenvoudiger geworden er achter te komen waar de edelherten zich bevinden. Maak dus gebruik van de informatie die andere fotografen je verschaffen.

Maar niet iedereen kan die massaliteit waarderen. Dus wil je dit liever niet en hou je meer van rustige locaties, kies dan voor alternatieve locaties zoals de observatiehut in Laag Soeren of de post op de Elsberg in Nationaal Park de Veluwezoom. Die biedt van half september tot half oktober uitzicht op edelherten die zich hier voor de bronst verzamelen. Ook Oud en Nieuw Reemst zijn goede plekken om edelherten te spotten.

Het beste tijdstip

In de vroege ochtend en late namiddag heb je de beste kansen om burlende Edelherten te kunnen fotograferen. Bijkomend voordeel is dat het licht op die momenten ook het best is en je met enig geluk fraaie low key of tegenlicht foto’s kunt maken.

Wees altijd voorzichtig

Schroom ook niet om de edelherten op sommige momenten iets weidser te fotograferen. Wanneer je wat dichterbij kunt komen dan is het een goed idee enkele portretten of doorkijkjes vast te leggen. Wees hierbij wel voorzichtig met het benaderen van de edelherten omdat de hormonen door het lijf gieren bij de mannetjes. Tijdens de bronsttijd kunnen ze je over de schouder gedragen statief als een concurrent zien en je lelijk verwonden of erger!

Op pad met mist en sneeuw

Kies ook eens een ander weertype om de edelherten te fotograferen. Mist kan voor een mysterieuze sfeer in je beelden zorgen en vroege sneeuwval zorgt er voor dat de edelherten mooi afsteken tegen een wit décor.

Natuurlijk gedrag

Tijdens de bronsttijd zullen de edelherten verschillend gedrag vertonen zoals flemen (het opsnuiven van de lucht), geur verspreiden door over struikgewas te urineren en het daarna via het gewei te verspreiden en natuurlijk gevechten tussen de sterkste mannetjes om de dames voor zich te winnen.

Spannende foto's

Al deze gedragingen bieden mogelijkheden de edelherten net wat spannender vast te leggen dus maak hier gebruik van en zorg dat je op het juiste moment in het bos bent. Er zijn namelijk drie bronst perioden. De voor-, hoog- en nabronst en elk moment kent zijn gedragingen. Zo worden bijvoorbeeld in de voorbronst de jongere mannetjes herten weg gejaagd door zwaardere en sterkere soortgenoten.

Werken met cameravallen

De echte avonturier zou zich zelfs kunnen wagen aan nachtelijke wildfotografie van de edelherten met behulp van een cameraval. Dit heb ik dit eerder besproken in het blog 'Nachtelijke wildfotografie met cameravallen' op CameraNU.nl. Het werken met een cameraval vergt wel veel tijd en uithoudingsvermogen, maar kan bijzondere foto’s van de Edelherten opleveren.